Sami Baydar'la "söyleşi" / Cevdet Karal *

Cevdet Karal: Sizce şiir nedir? Bize şiir görüşünüzü anlatır mısınız?

Sami Baydar: İLKEL DÜNYA adlı yeni bir şiir kitabı hazırlıyorum. Eski,  arkadaşlarımda kalmış kalmış, yayımlanmamış, çok eski şiirlerimle. İskender Savaşır, Seyhan Erözçelik, Lale Müldür, Necmi Zekâ, Emre Aköz, Ahmet Kip, Atılgan Bayar, Ertan Yurdakoş ve Harun Turgan'dan şiirlerimi istiyorum. Arkadaşlarımda olan şiirlerim çok. Hepsini bir kitap yapmak istiyorum. 1984-1985 yıllarında hastaydım. Çapa Psikiatri'de doktora gidiyordum. 1984-1985 tarihli şiirlerimi yazarken hastaydım. Hiç yayımlanmadı bu şiirler. Bunları, bir bölüm yapmak istiyorum İLKEL DÜNYA kitabında.

CK: Çiçek Dünyalar'dan yola çıkarak şiirinizi irdelemeye çalıştığım bir yazıda şiirinizde biçimin ihmal edildiğini ileri sürmüştüm. Ne diyorsunuz?

SB: SİNÜS DALGASI adlı öykümün başını "Nasıl Çalışır" ansiklopedisinden almıştım.Hatalı basıldı kitabımda. Keçi bölümü Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın  "Dirilen İskelet" romanından alıntıdır. Öykünün sonunda alıntıları yazmıştım.

CK: Şiirinizdeki iç yaşantı yoğunluğu şaşırtıcı imgelerle ifade buluyor. Yaşantı deneyiminizin kaynaklandığı dünyayı bize biraz açar mısınız?

SB: Sombahar dergisindeki söyleşide TAGORE'nin şiirlerini sorulara cevap olarak vermiştim. Bir dergide "en sevdiğiniz dizesi..." demişlerdi. Benim, en sevdiğim dize diye birşey yok. Sombahar dergisinde yayınlanan bir şiirimde, bana "Doktorlar "Beynine oksijen gitmiyor" demişlerdi" yazmıştım. Bunu, kulak doktorundan duymuştum. Şiirde imge olarak kullanmak istemiştim. Doğru değil. Büyükbabam öldü. İstanbul'da benim yanımda bana bakmak için kalıyordu. Çünkü, ben 1979'da mide ameliyatı olmuştum. Büyükbabamın Merzifon'da bir dükkanı vardı ve süpürge satardı. Bilinmediği için yazıyorum. Babam süpürge satıyor.

CK: Bugün yazılan şiiri hangi yönleriyle beğeniyor, hangi yönleriyle eleştiriyorsunuz?

SB: Korsan yayınlarından yayınlanan DÜNYA BANA AYNISINI ANLATACAK kitabımdaki "Vaftiz Tepsisi" bölümü yok. Şiirin adı bölüm olmuş. Sözcüklerin, beni en çok üzen yanlışı "Kesik eller"in "Eksik Eller" oluşudur. Kapak resmini Savaş Çekiç yaptı.BİR SİRK TAYI şiir değildir, düzyazı ama kitapta dizelere ayrılmış. SÖYLENMİŞ SÖZLER de dizeli değildir.

  

CK: Şiiriniz ve hikayeleriniz dışında susmayı tercih eden bir sanatçısınız. Söylemek istediğiniz, içinizde birikmiş birçok söz olmalı.

SB: Televizyonda, OKUDUKÇA'da "Akademiyi terketti" gibi bir şey söylenmişti. 1987 yılında Mimar Sinan Üniversitesi'ni bitirdim. Eski adıyla İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi. Andersen'in bir dizesinden aldığım "GEZERİM GENÇLİĞİM ÇİÇEKLENİRKEN" ve "HAYAT AĞACI" isimli iki tiyatro oyunu yazdım. Bir arkadaşım okumak için aldı, benden. 1987 yılında. Ama bana geri vermedi. N'olur geri versin. Yeşil Alev kitabımın kapak resminde kanatlı bir kedi var. yayınevi bana haber vermeden, bir resmimdeki uçuç böceğini kadar ufak bir ayrıntıyı kapağa koymuş. Kapakta kedi yanar gibi yapmış. Kedinin kanatları resmimde beyaz. Öykü kitabım  DÜNYADA ANILARA BAKIYORUM'daki, İshak Kuşunun Ninnisi adlı öyküde yayınevi "Bir Filmin Öyküsü" yazdı. Ben, o filmin yönetmenin ve filmin öyküsünü yazmak istiyordum.

Not: Bu söyleşi, yazışma yoluyla gerçekleştirilmiştir. En küçük bir müdahale olmadan, zarftan çıktığı gibi yayınlanmıştır. (Cevdet Karal)

* Kaşgar Dergisi, sayı 5, 1998.